Głównym dokumentem opisującym proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym jest Podstawa programowa wychowania przedszkolnego (aktualna Podstawa... została ogłoszona przez MEN 17.06.2016r.). Praca opiekuńcza, wychowawcza i dydaktyczna przedszkola obejmuje następujące obszary i określa wymagania dotyczące absolwenta przedszkola:
OBSZAR 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci:
porozumiewanie się z dziećmi i dorosłymi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w
sytuacjach zadaniowych.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują;
grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
2)
przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się
współdziałać w zabawach i w sytuacjach
zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;
3)
w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać
skutki swoich zachowań;
4)
wie, że nie należy chwalić się bogactwem i nie należy dokuczać dzieciom, które
wychowują się w trudniejszych warunkach, a także że nie należy wyszydzać
i szykanować innych;
5)
umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie,
komu można podawać takie informacje;
6) rozumie potrzebę
poszanowania odmienności i autonomii drugiego człowieka.
OBSZAR 2. Kształtowanie czynności samoobsługowych,
nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu
i porządku.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
jest samodzielne w zakresie higieny osobistej;
2)
właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta
po sobie;
3)
samodzielnie ubiera się i rozbiera;
4) utrzymuje porządek
w swoim otoczeniu.
OBSZAR 3. Wspomaganie rozwoju mowy oraz innych
umiejętności komunikacyjnych dzieci.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, mówi poprawnie pod względem
artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym lub komunikuje się w
inny zrozumiały sposób, w tym z wykorzystaniem języka migowego lub innych alternatywnych
metod komunikacji;
2)
mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;
3) uważnie słucha,
pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych
sprawach; 4) w zrozumiały sposób mówi
lub w inny sposób komunikuje o swoich potrzebach i decyzjach.
OBSZAR 4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności
intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego
otoczenia.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
przewiduje, na miarę swoich możliwości, jakie będą skutki czynności
manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie
o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);
2)
grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikuje) i formułuje uogólnienia typu:
to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;
3) stara się łączyć
przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.
OBSZAR 5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności
fizycznej dzieci.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia
i zdrowego trybu życia;
2)
dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np.
wie, że przyjmowanie lekarstw i
zastrzyki są konieczne;
3)
jest sprawne fizycznie lub jest sprawne na miarę swoich możliwości;
4) uczestniczy w
zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali
gimnastycznej.
OBSZAR 6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo
własne oraz innych.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać
pomoc, umie o nią poprosić;
2)
orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i w korzystaniu ze środków
transportu;
3)
zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;
4)
wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków
chemicznych (np. środków
czystości);
5) próbuje
samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w
domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.
OBSZAR 7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i
aktorem.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie,
przedstawieniu, w teatrze, w kinie;
2) odgrywa role w
zabawach parateatralnych, posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem; umie posługiwać się rekwizytami
(np. maską).
OBSZAR 8. Wychowanie przez sztukę – muzyka: różne formy
aktywności muzyczno-ruchowej (śpiew, gra, taniec).
Dziecko kończące wychowanie
przedszkolne:
1)
śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie
uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu;
2)
dostrzega zmiany charakteru muzyki (np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku)
i wyraża je ruchem;
3)
wyraża stany emocjonalne, pojęcia i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami
aktywności muzycznej – instrumentalnej (z użyciem instrumentów perkusyjnych
oraz innych przedmiotów), wokalnej i ruchowej;
4) w skupieniu słucha
muzyki, w tym także muzyki poważnej.
OBSZAR 9. Wychowanie przez sztukę – różne formy
plastyczne.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
umie wypowiadać się w różnych technikach plastycznych i przy użyciu
elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych
kompozycji i form konstrukcyjnych;
2)
przejawia, na miarę swoich możliwości, zainteresowanie wybranymi zabytkami
i dziełami sztuki oraz tradycjami i obrzędami ludowymi ze swojego
regionu;
3) wykazuje
zainteresowanie malarstwem, rzeźbą i architekturą (także architekturą
zieleni i architekturą wnętrz).
OBSZAR 10. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci
poprzez zabawy konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa
(„potrafię to zrobić”) i odczuwa radość
z wykonanej pracy;
2)
właściwie używa prostych narzędzi podczas majsterkowania;
3) interesuje się
urządzeniami technicznymi (np. używanymi w gospodarstwie domowym), próbuje
rozumieć, jak one działają i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z
nich.
OBSZAR 11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk
atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych
pór roku; podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo
wynikające z pogody (np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje
czapki w mroźną pogodę);
2) wie, o czym mówi
osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np. że będzie padał deszcz,
śnieg, wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji na miarę swoich
możliwości.
OBSZAR 12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
nazywa oraz wyróżnia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach
przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie;
2)
wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa,
bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);
3) potrafi wymienić
zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w
jaki sposób człowiek może je chronić i pomóc im, np. przetrwać zimę.
OBSZAR 13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci
wraz z edukacją matematyczną.
Dziecko kończące wychowanie
przedszkolne:
1)
liczy obiekty i odróżnia błędne liczenie od poprawnego;
2)
dodaje i odejmuje w zakresie 10, pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych
zbiorach zastępczych;
3)
porównuje szacunkowo liczebności zbiorów; rozróżnia zbiory równoliczne i nierównoliczne;
4)
zna cyfry od 0 do 9 i tworzy z nich liczby od 0 do 10 i więcej;
5)
rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów
w stosunku do własnej osoby, a
także w odniesieniu do innych obiektów;
6)
wie, na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami,
stopa za stopą;
7)
zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku;
8) rozróżnia
przedmioty, obiekty, kolory, podstawowe figury geometryczne i porównuje ich
wielkości.
OBSZAR 14. Tworzenie warunków do doświadczeń językowych i komunikacyjnych
w zakresie reprezentatywnej i komunikatywnej funkcji języka (ze szczególnym
uwzględnieniem nabywania umiejętności czytania).
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie polecenia
typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od
lewej strony kartki;
2)
potrafi uważnie postrzegać (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać
i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;
3)
dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo-ruchową potrzebną do rysowania,
wycinania i nauki pisania lub innymi zdolnościami i sprawnościami niezbędnymi
do skutecznego komunikowania się z
innymi;
4)
słucha lub odbiera w innej dostępnej dla siebie formie komunikacji treść
np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich lub komunikuje się w inny,
zrozumiały sposób, m.in. z wykorzystaniem języka migowego lub innych
alternatywnych metod komunikacji; interesuje się książkami;
5)
rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często
stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu;
6)
układa krótkie zdania, dzieli zdania na wyrazy, dzieli wyrazy na sylaby;
wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;
7)
zna drukowane małe i wielkie litery (z wyłączeniem dwuznaków, zmiękczeń i liter
oznaczających w języku polskim samogłoski nosowe);
8)
interesuje się czytaniem; układa proste wyrazy z liter i potrafi je przeczytać;
9)
interesuje się pisaniem; kreśli znaki literopodobne i podejmuje próby pisania;
10) rozumie znaczenie
umiejętności czytania i pisania.
OBSZAR 15. Wychowanie
rodzinne, obywatelskie i patriotyczne.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1) wymienia imiona i nazwiska osób bliskich,
wie, gdzie one pracują, czym się zajmują;
2)
zna swoje prawa i obowiązki;
3)
zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje
się w rolach społecznych pełnionych
przez ważne osoby, np. policjanta, strażaka;
4)
wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest
Warszawa;
5)
nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii
Europejskiej;
6) wie, że wszyscy ludzie mają równe
prawa.
OBSZAR 16. Przygotowanie dzieci do posługiwania się
językiem obcym nowożytnym.
Dziecko kończące
wychowanie przedszkolne:
1)
uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych,
konstrukcyjnych, teatralnych;
2)
rozumie bardzo proste polecenia i reaguje na nie;
3)
powtarza rymowanki, proste wierszyki i śpiewa piosenki w grupie;
4)
rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są
wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami.
